برنامه دولت برای توسعه تجدیدپذیرها به کجا رسید؟
همزمان با روی کار آمدن دولت سیزدهم، وزارت نیرو از برنامه جدیدی برای ارتقای ظرفیت تولید نیروگاه‌های تجدیدپذیر کشور به ویژه نیروگاه‌های خورشیدی تا ۱۰ هزار مگاوات خبر داد؛ برنامه و تصمیمی که می‌تواند سرنوشت تجدیدپذیرها را دگرگون کند.
میزان تابش خورشید در ایران بیش از ۴۰درصد کشورهای اروپایی بوده و به دلیل دمای خنک‌تر و وزش باد مطلوب نسبت به کشورهای همجوار به ویژه کشورهای حاشیه خلیج فارس شرایط مناسب‌تری برای توسعه نیروگاه‌های خورشیدی و بادی دارد؛ واقعیتی که برخی کارشناسان عقیده دارند ظرفیتی تا ۱۰۰ هزار مگاوات برق به صورت نظری برای کشور فراهم کرده است. با این وجود بررسی‌ها گویای آن است که در سال‌های گذشته آنچنان که باید و شاید در زمینه توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر اقدام جدی صورت نگرفته و به همین دلیل، در حال حاضر ظرفیت اسمی تولید نیروگاه‌های تجدیدپذیر کشور کمتر از هزار مگاوات ارزیابی می‌شود. این درحالی است که به‌تازگی نمایندگان مجلس، دولت را مکلف کردند تا سالانه هزار مگاوات به ظرفیت انرژی تجدیدپذیر و برق‌آبی با مدیریت وزارت نیرو بیفزاید. همچنین محمود کمانی، معاون وزیر نیرو و رئیس ساتبا اخیرا اعلام کرد که برنامه احداث ۴هزار مگاوات نیروگاه خورشیدی با استفاده از ظرفیت ماده ۱۲ قانون رفع موانع تولید به تصویب شورای اقتصاد رسیده و مصوبه آن نیز ابلاغ شده است.
به گفته وی برای تحقق این برنامه ۴هزارمگاوات نیروگاه خورشیدی و ۳هزار مگاوات نیروگاه بادی از طریق ماده ۱۲ قانون رفع موانع تولید احداث خواهد شد. همچنین بر اساس برنامه‌ریزی صورت گرفته احداث ۲هزار مگاوات نیروگاه خودتامین صنایع بزرگ و هزارمگاوات نیروگاه خودتامین شهرک‌های صنعتی برای اجرایی شدن این برنامه در دستور کار قرار گرفته است. کمانی با اشاره به برنامه ساتبا برای احداث ۵۵۰ هزار واحد کوچک خورشیدی انشعابی پنج کیلوواتی برای حمایت از اقشار ضعیف و کم‌برخوردار اضافه کرد: بر اساس این برنامه مقرر شده است در سال‌جاری ۱۱۰ هزار واحد کوچک خورشیدی در کشور احداث شود که منابع لازم برای احداث این واحدها از طریق نهادهای حمایتی در اختیار متقاضیان قرار خواهد گرفت و نرخ‌های خرید برق مناسب‌تری برای این بخش پیش‌بینی شده است. وی تاکید کرد: در این طرح پس از احداث واحدها بخشی از درآمد حاصله به مجموعه‌های مالی تامین‌کننده منابع و بخش دیگر نیز به دارنده واحد تعلق خواهد گرفت. این برنامه علاوه بر توسعه انرژی پاک در کشور، یک فعالیت بزرگ اجتماعی محسوب شده که ۵۵۰ هزار خانوار نیازمند را تحت پوشش قرار خواهد داد.
کمانی با اشاره به احداث ۲هزار مگاوات نیروگاه تجدیدپذیر خودتامین صنایع اضافه کرد: برای رفع مشکلات ناشی از قطع برق صنایع در ساعات اوج مصرف، پیش‌نویس تفاهم‌نامه‌ای میان ساتبا، معاونت برق و انرژی وزارت نیرو و سازمان توسعه نوسازی معادن و صنایع معدنی (ایمیدرو) تهیه شده است که بر اساس متن پیشنهادی قرار است معادل انرژی تولیدی نیروگاه تجدیدپذیر با توان ثابت به صنایع احداث‌کننده نیروگاه تحویل و تداوم تحویل در شرایط اوج مصرف تعهد شود. چندی پیش علی‌اکبر محرابیان، وزیر نیرو نیز اعلام کرد: در حوزه تجدیدپذیرها برنامه توسعه ۱۰ هزار مگاواتی بود که از شهریور سال گذشته تا شهریور سال جاری ۶۰۰ مگاوات به بهره‌برداری خواهد رسید، البته این یک اقدام کوتاه‌مدت است و ما با استفاده از ظرفیت قانون رفع موانع تولید از شورای اقتصاد مجوز گرفتیم تا برای ۴هزار مگاوات نیروگاه خورشیدی فراخوان برگزار کنیم، از سوی دیگر طی سه ماه آتی ساخت این ۴هزار مگاوات نیروگاه خورشیدی آغاز خواهد شد.
به گفته وی در شورای اقتصاد طرح ۳هزار مگاوات نیروی بادی برای اخذ مجوز مطرح شده که در برخی نقاط کشور از جمله منطقه شرق توسعه پیدا خواهد کرد. ۱۰ هزار مگاوات نیروگاه تجدیدپذیر رقم بسیار بالایی است و برخی متخصصان در اوایل کار نسبت به تحقق آن ابراز نگرانی داشتند. وی افزود: اگر خاطرتان باشد ما این وضعیت را در توسعه صنایع سیمان و فولاد هم داشتیم، اما اگر یک فعالیت اقتصادی باشد، طبیعتا جهشی در توسعه آن اتفاق خواهد افتاد و ما به تحقق برنامه بسیار خوش‌بین هستیم. بی‌تردید ظرفیت‌ها و پتانسیل‌های توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر در ایران کم نیست، اما دستیابی به آن نیازمند برنامه‌ریزی و گام نهادن در مسیر درست است، ضمن آنکه نباید لزوم سرمایه‌گذاری و راهکارهای جذب سرمایه‌گذار در این حوزه را نادیده گرفت. دولت سیزدهم نگاه خوبی به این موضوع داشته و تا کنون نیز برنامه‌هایی را تعریف کرده است، اما باید دید این برنامه‌ها تا چه میزان رنگ عمل به خود می‌گیرند و ایران تا کجا می‌تواند از این پتانسیل‌ها استفاده کند.
منبع: دنیای اقتصاد