ارتقای توان عملیاتی نیروگاه‌ها با کمک دانش‌بنیان‌ها
دولت برنامه ارتقای هزار و ۱۱۳مگاواتی توان عملیاتی نیروگاه‌های حرارتی تا قبل از تابستان سال ۱۴۰۱ با استفاده از ظرفیت صنایع دانش‌بنیان کشور را دارد، در این پروژه علاوه بر صرفه قابل توجه اقتصادی، نیازی به سوخت فسیلی جدید نیست.
استفاده از صنایع دانش‌بنیان می‌تواند زمینه تغییر زمین بازی اقتصاد کشور را فراهم و زمینه باز شدن بسیاری از بن‌بست‌های فرضی اقتصاد کشور را مهیا کند. بر این اساس یکی از مهم‌ترین بخش‌هایی که نیازمند ورود قدرتمند صنایع دانش‌بنیان است، حوزه انرژی کشور به حساب می‌آید. جایی که به دلیل سیاستگذاری نادرست در طول سالیان اخیر زمینه بروز مشکلات گسترده‌ای را فراهم کرده و در بسیاری از حامل‌های انرژی کشور ایران با وجود ظرفیت تولید قابل توجه به یک واردکننده انرژی بدل شده است.
در همین راستا حرکت به سوی ارتقای توان عملیاتی واحدهای نیروگاهی به عنوان بخش مهمی از پازل انرژی کشور در جهت استفاده بهینه از سوخت‌های فسیلی می‌تواند گام اساسی برای استفاده از صنایع دانش‌بنیان در جهت بهبود شرایط انرژی کشور را رقم بزند.
علی‌اکبر محرابیان، وزیر نیرو در رابطه با برنامه دولت برای ارتقای توان عملیاتی واحدهای تولید برق کشور گفت: برنامه داریم بدون اضافه کردن سوخت و بدون سرمایه‌گذاری گسترده، صرفا با استفاده از روش‌های دانش‌بنیان بیش از هزار مگاوات به ظرفیت نیروگاه‌ها اضافه کنیم.
- جزئیات برنامه دولت برای ارتقای توان عملیاتی نیروگاه‌های حرارتی
بر این اساس مطابق برنامه وزارت نیرو به منظور ارتقای واحدهای تولید برق حرارتی تا تابستان سال جاری، ارتقای ۱۱۱۳ مگاواتی این نیروگاه‌ها در قالب ۲۸۶ واحد در دستور کار قرار گرفته است.
برنامه ارتقای دانش پایه توان نیروگاه‌های حرارتی به طور کلی به ۶ بخش تقسیم می‌شود که شامل نصب سیستم خنک‌کاری هوای ورودی توربین گازی به روش مدیا، نصب سیستم خنک‌کاری هوای ورودی توربین گازی به روش تراکم مرطوب، ارتقای واحدهای گازی به شیوه CT۶۰ و نظایر آن، ارتقای واحدهای گازی به شیوه MAPTUN +EMS، ارتقای واحدهای گازی به شیوه IGV+ و افزایش تولید بلوک سیکل HRSG است.
بر این مبنا از ۱۱۱۳ مگاوات برنامه ارتقایی که قرار است تا پیش از تابستان سال ۱۴۰۱ در دستور کار قرار گیرد، هم اکنون فرآیند ارتقای ۸۶۸ واحد آغاز شده و تاکنون نیز ۵/ ۳۱ درصد از برنامه مذکور به اتمام رسیده است.
- ساخت یک نیروگاه ۱۸۵۵ مگاواتی با به‌روزترین فناوری
با توجه به جزئیات ارائه شده از برنامه ارتقای توان عملیاتی نیروگاه‌های گازی، این موضوع نقاط مثبت بسیاری را به همراه دارد. در این راستا پیش از بیان دستاوردهای این پروژه باید تصویر دقیقی از ابعاد آن ارائه دهیم. ارتقای توان عملیاتی نیروگاه‌های کشور به میزان ۱۱۱۳ مگاوات مشابه آن است که یک نیروگاه حرارتی با راندمان ۱۰۰ درصد به ظرفیت ۱۱۱۳ مگاوات در کشور ساخته شود.
با توجه به این مساله که راندمان واحدهای حرارتی در دنیا به طور متوسط در بالاترین تکنولوژی به ۶۰ درصد رسیده است، بنابراین به معنای دیگر برنامه ارتقای ۱۱۱۳ مگاواتی توان عملیاتی وزارت نیرو در دنیای واقعی معادل ساخت یک نیروگاه ۱۸۵۵ مگاواتی با فناورانه‌ترین تکنولوژی دنیا است.
با توجه به این تعریف نخستین سود برنامه ارتقای توان عملیاتی به ظرفیت ۱۱۳ مگاواتی، سود قابل توجه اقتصادی این پروژه است. در شرایطی که ساخت یک نیروگاه ۱۸۵۵ مگاواتی با بالاترین فناوری نیاز به حداقل ۶۵۰ میلیون یورو معادل ۱۹.۵هزار میلیارد تومان هزینه دارد، جزئیات برآورد اقتصادی پروژه ارتقای توان عملیاتی واحدهای تولید برق بسیار کمتر از مبلغ عنوان‌شده برای ساخت نیروگاه جدید است.
به عبارت دیگر با صرف هزینه بسیار کمتر از ساخت یک نیروگاه، می‌توانیم عملکردی مشابه را از برنامه ارتقای توان عملیاتی نیروگاه‌های کشور شاهد باشیم.
- برنامه‌ای که شاخص‌های مهم انرژی کشور را بهبود می‌دهد
برنامه ارتقای توان عملیاتی واحدهای نیروگاهی حرارتی تا قبل از تابستان سال ۱۴۰۱ علاوه بر دستاورد اقتصادی یک دستاورد راهبردی دیگر نیز به همراه دارد. در شرایطی که تراز تولید و مصرف گاز طبیعی کشور در بخش عمده‌ای از سال سر به سر شده و عملا توسعه واحدهایی که به گاز طبیعی جدید نیاز دارند، بسیار دشوار شده است، برنامه مذکور نیاز به هیچ‌گونه سوخت جدید ندارد.
به عبارت دیگر، در حالی ۱۱۱۳ مگاوات به توان عملیاتی تولید برق کشور اضافه می‌شود که نیاز به تامین هیچ نوع سوخت جدید وجود ندارد.
کارشناسان حوزه انرژی با توجه به مساله تولید و مصرف گاز طبیعی کشور معتقد هستند، چنین برنامه‌هایی به جهت ارتقای بازدهی نقش موثری در جلوگیری از هدررفت انرژی ایفا می‌کنند و می‌توانند زمینه بهبود شاخص شدت انرژی کشور به عنوان مهم‌ترین شاخص مورد تاکید اسناد بالادستی را مهیا کنند.
- اتکا به صنایع دانش‌بنیان راهکار خروج از بن‌بست‌های حوزه انرژی
اتکا به صنایع دانش‌بنیان می‌تواند فتح باب موثری در جهت باز شدن گره‌های بزرگ حوزه انرژی کشور به حساب بیاید. بر این مبنا برنامه ۱۱۱۳ مگاواتی ارتقای توان عملیاتی واحدهای نیروگاهی حرارتی تنها بخشی از جلوه اتکا به صنعت دانش‌بنیان در جهت بهبود شاخص‌های حوزه انرژی در کشور است.
بر این اساس عملکرد صنایع دانش‌بنیان در برنامه یاد‌شده می‌تواند زمینه رفع حدود ۱۰درصد از مشکلات مردم در زمینه قطعی برق فصل تابستان را پوشش دهد. با مراجعه به خاطرات قطعی برق در سال گذشته می‌توان به خاطر آورد که این دستاورد تا چه اندازه می‌تواند در بخش کاهش فشار بر مردم ناشی از ناترازی تولید و مصرف برق اثر‌گذار عمل کرده و مفید واقع شود.
منبع: دنیای‌اقتصاد