چند نکته در مورد نرخ تورم تولیدکننده برق
مرکز آمار ایران اعلام کرد درصد تغییرات شاخص قیمت تولیدکننده کل بخش برق نسبت به فصل مشابه سال قبل (تورم نقطه به نقطه) در فصل پاییز ١٣٩٩ به ۴۵.۵ درصد رسید.
به‌عبارتی، میانگین قیمت دریافتی توسط نیروگاه‌های برق به ازای فروش محصول خود به شرکت‌های توزیع برق، در فصل پاییز ١٣٩٩ نسبت به فصل پاییز ١٣٩٨، ۴۵.۵ درصد افزایش داشته است. از سوی دیگر درصد تغییرات شاخص قیمت تولیدکننده کل بخش برق نسبت به فصل قبل (تورم فصلی) در فصل پاییز ١٣٩٩ نیز به ۷.۳ درصد رسید که در مقایسه با همین اطلاع در فصل تابستان، ۳.۷ واحد درصد کاهش دارد. در فصل مورد بررسی، درصد تغییرات شاخص قیمت تولیدکننده بخش برق نسبت به فصل قبل، برای ساعات مختلف اوج‌بار، میان‌بار و کم‌بار، به ترتیب ۵.۴ ، ۱۳.۱۰ و منفی ۰.۹ بوده است.
در تحلیل تورم اعلام شده از سوی مرکز آمار ایران، مدیر دفتر پژوهش سندیکای شرکت‌های تولیدکننده برق چند نکته حائز اهمیت را مطرح می‌کند که به اعتقاد او در متن خبر مغفول مانده است. پاشا گفت: نخست آنکه شاخص قیمت تولیدکننده نشان‌دهنده مبلغ دریافت شده توسط تولیدکننده از خریدار است که ملاک محاسبه آن در مورد برق، اطلاعات بازار عمده‌فروشی برق است. این رقم با تعرفه فروش برق به مصرف‌کنندگان و مردم که به‌صورت تکلیفی توسط وزارت نیرو تعیین می‌شود، تفاوت داشته و نباید با آن اشتباه گرفته شود.
او ادامه داد: به‌طور مثال شاخص فوق برای بخش برق از عدد ۱۳۴.۳ در تابستان ۱۳۹۸ به رقم ۱۹۳.۶در تابستان ۱۳۹۹ رسیده است، این درحالی است که شاخص کل بخش‌ها از رقم ۴۷۷.۵ به ۶۷۱.۶۷ رسیده است. شاخص قیمت بخش صنعت از ۵۴۶.۴ به ۸۰۵.۴ تبدیل شده و این آمار برای بخش کشاورزی و خدمات به ترتیب از ۵۱۶ به ۶۲۹.۲ و از ۳۷۳.۱ به ۵۰۰.۹ تغییر کرده است. از آنجا که سال پایه محاسبه شاخص سال ۱۳۹۰ است و در این سال شاخص قیمت تمامی بخش‌ها ۱۰۰ بوده است، مقایسه این ارقام به این معناست که درحالی‌که قیمت خرید محصول از تولیدکنندگان سایر بخش‌ها در فاصله سال‌های ۱۳۹۰ تا ۱۳۹۹ رشد قابل‌توجه داشته است (صنعت و معدن بیش از ۸ برابر، کشاورزی بالغ بر ۶ برابر و خدمات ۵ برابر)، در تولید برق تا پیش از مصوبه وزیر نیرو مبنی بر اعمال نرخ جدید سقف انرژی، قیمت خرید برق از نیروگاه در بازار برق تقریبا ثابت مانده است و بعد از آن نیز به نسبت سال ۱۳۹۰ یعنی در فاصله ۹ سال، کمتر از ۲ برابر افزایش داشته است. نکته سوم آنکه همراه با افزایش ۵۰ درصدی سقف قیمت پیشنهادی انرژی در ۲۳ اردیبهشت ۱۳۹۹ بعد از ۵ سال عدم افزایش آن، شاهد رشد شاخص قیمت تولیدکننده برق در تابستان ۱۳۹۹ نسبت به فصل مشابه سال قبل هستیم. به عبارت دیگر هر چند روند قیمت‌های خرید برق از نیروگاه‌ها در بازار برق بعد از پنج سال که در مقایسه با سایر بخش‌ها بعضا معکوس نیز بوده است (به‌طور مثال درصد تغییر شاخص قیمت تولیدکننده برق در تابستان ۱۳۹۸ نسبت به تابستان ۱۳۹۷، منفی ۱.۴ بوده است) بالاخره توانسته همسو با سایر بخش‌ها حرکت کند، اما به‌دلیل پنج سال ثبات نرخ آمادگی و عدم افزایش سقف قیمت پیشنهادی انرژی، هنوز قیمت خرید برق از نیروگاه‌ها در بازار برق از وضعیت مناسبی به نسبت بازار سایر تولیدات برخوردار نیست. در نهایت اینکه اگر از جنبه مثبت به این آمار نگاه کنیم، باید بر تاثیر مثبت اصلاح سقف نرخ پیشنهادی انرژی بر وضعیت تولیدکنندگان برق به استناد این آمار متمرکز شویم. بنابراین چنانچه به دنبال بهبود وضعیت تولید برق کشور باشیم، باید اقدامات موردنیاز را برای استمرار این روند در سال‌های آتی نیز فراهم کنیم که این مساله نیازمند تعدیل سالانه سقف نرخ پیشنهادی انرژی و نرخ پایه آمادگی متناسب با تغییر سطح عمومی قیمت‌ها در کشور است.
منبع: دنیای اقتصاد