نشست خبری سندیکای صنعت برق ایران در هفته ابتدایی مرداد ماه با حضور اعضای سندیکای صنعت برق ایران و اصحاب رسانه در محل خانه تشکل‌های اتاق بازرگانی تهران برگزار شد. در بخشی از این نشست جناب آقای دکتر جعفر جولا، به عنوان نایب‌رئیس هیأت‌مدیره سندیکای صنعت برق ایران و مدیرعامل شرکت سرمایه گذاری صنایع برق و آب صبا (سهامی عام) با اصحاب رسانه، به شرح ذیل به گفتگو پرداخت؛
اقتصاد معیوب؛ ابرچالش صنعت برق
جعفر جولا، نایب‌رئیس هیأت مدیره سندیکای برق ایران در پاسخ به این سوال که دولت سرمایه لازم برای سرمایه‌گذاری در صنعت برق را ندارد و بخش‌خصوصی هم قصد ندارد در این عرصه ورود کند، عنوان کرد: مجموعه سیاست‌ها در کنار هم می‌تواند پاسخگوی شرایط فعلی باشد، باید مدیریت مصرف داشته باشیم و در کنار آن به دنبال افزایش توان تولید برق باشیم. مدیریت مصرف دیگر جوابگو نیست و در اسناد هم برافزایش توان تولیدی برق اشاره شده است و باید به این اسناد اهتمام بورزیم.
وی ادامه داد: بند «ت» ماده ۴۸ قانون برنامه ششم صراحت دارد که توان تولیدی برق کشور، طی سال‌های برنامه ششم یعنی از سال۹۶ تا سال۱۴۰۰، باید ۲۵هزار مگاوات افزایش می‌یافت؛ به‌عبارت دیگر یعنی به‌طور متوسط هر سال پنج‌هزار مگاوات به ظرفیت صنعت برق کشور اضافه می‌شد؛ اما متاسفانه از برنامه به دور بودهایم. متاسفانه اقتصاد صنعت برق معیوب است و از دید من، ابرچالش صنعت برق همین اقتصاد معیوب و ناتراز است که به‌تدریج بر بخش‌های فنی هم سایه افکنده است. اگر امروز با کسری تولید مواجه هستیم، چون سرمایه گذاری‌های لازم را در سنوات گذشته انجام ندادیم تا افزایش توان تولید اتفاق افتد.
نایب‌رئیس هیأت‌مدیره سندیکای برق تصریح کرد: اختلاف بین قیمت تمام شده و تکلیفی برق یکی از مشکلات اقتصاد برق است و دولت طبق قانون باید مابه‌التفاوت این مبلغ را پرداخت می‌کرد که متاسفانه این انتظار برآورده نشده است. امروز ما باید از رویکرد‌های سنتی در اداره برق عبور کنیم و در اصلاح اقتصاد برق روش‌های تامین مالی، سرمایه‌گذاری و اصلاح تجارت برق را مد نظر قرار دهیم. در بازار سرمایه فرصت‌هایی وجود دارد که می‌تواند تامین مالی در صنعت برق را تسهیل کند. بند ت ماده ۱۰ قانون برنامه ششم به انتشار انواع اوراق مالی و اسلامی اشاره کرده و در بودجه ۱۴۰۱ هم به این موضوع پرداخته شده است که اجرای این قوانین نیازمند اراده قوی مدیران دولتی است تا از این فرصت‌ها برای تامین مالی استفاده کنند و افزایش توان تولید برق را محقق سازند.
جولا خاطرنشان کرد: متاسفانه بخش خصوصی واقعی به علت اقتصاد معیوب صنعت برق، هیچ علاقمندی به سرمایه‌گذاری و احداث نیروگاه‌های جدید ندارد، اما با این حال اعتقاد من این است که در بازار‌های مالی و بازار سرمایه فرصت‌هایی وجود دارد که باید از آن‌ها استفاده کنیم تا در کنار سیاست‌های مدیریت مصرف، افزایش توان را هم داشته باشیم. مدیریت مصرف در کشور به خاطر تصنعی بودن قیمت برق خیلی تاثیرگذار نیست، یعنی خود کنترلی که باید بین مشترکان برق اتفاق بیفتد انجام نمی‌شود و ما ناچار به استفاده از سیاست‌های ترکیبی هستیم تا زمینه لازم برای توازن بخشی بین تولید و مصرف را همزمان داشته باشیم.
واقعی شدن قیمت برق، ضروری است
وی در پاسخ به ضرورت واقعی کردن قیمت برق و تاثیر آن در جامعه اظهار داشت: واقعی کردن نرخ برق، یک حلقه از فرآیند پویای اصلاح نظام اقتصادی صنعت برق در کشور است. به گفته او در برنامه‌ای که وزیر سال گذشته به مجلس ارائه داد تا رأی اعتماد بگیرد، گفت که به طور متوسط ۴۵درصد از هزینه‌های تمام‌شده برق توسط مشترکان پرداخت می‌شود. واقعی کردن نرخ برق باید اتفاق بیفتد، درست است که درآمد‌های جامعه اجرای چنین تصمیمی را سخت می‌کند؛ اما باید در جای خود درباره این مساله بحث کنیم تا کاهش تلفات هم رخ ندهد.
نایب رئیس هیأت مدیره سندیکا افزود: مدل‌های مختلف سرمایه‌گذاری که برای صنعت برق تعریف می‌شود، حتما باید بازبینی شود؛ به همین دلیل می‌گوییم فرآیند پویا. در عین حال تنها یک بخش از این فرآیند واقعی کردن قیمت برق است که باید همه عوامل در آن بررسی شود. متاسفانه رویکرد‌های اقتصادی که در گذشته و در صنعت برق اعمال شده، پاسخگو نبوده است. اگر این سیاست‌ها پاسخگوی صنعت برق کشور می‌بود، با خاموشی‌هایی که امسال عمدتا به بخش صنعتی تحمیل شده، مواجه نمی‌شدیم. وقتی به صنعت خاموشی می‌دهیم، برخی هزینه‌ها آشکار هستند و برخی هزینه‌های پنهان هم به کشور تحمیل می‌شوند. هزینه‌های آشکار عدم‌تولید و ارزآوری در کشور و هزینه پنهان، بحث اشتغال و بیکار شدن افراد است.
جولا با تاکید بر اینکه از افزایش قیمت برق باید با شفافیت بیشتری سخن بگوییم، گفت: واقعی شدن قیمت برق ضروری است. براساس آماری رسمی که وجود دارد، فاصله میان قیمت برقی که توسط مشترکان پرداخت می‌شود و قیمت برق واقعا زیاد است. این فاصله ما را از اهداف عالی در صنعت برق دور می‌کند.
وی همچنین به بحث تلفات در شبکه برق راه‌حل‌های رفع آن پرداخت و گفت: در قانون می‌گوییم که راندمان نیروگاه‌های ما در قالب سیکل ترکیبی و ساده به چه شکل تعریف می‌شود. حتی در اسناد بالادستی اشاره شده که راندمان باید به بیش از ۵۵ درصد برسد که ما در این حوزه هم فاصله‌هایی داریم. تلفات ما بیشتر در شبکه انتقال است. براساس آمار‌هایی که مسئولان توانیر اعلام کرده‌اند، اتلاف برق در شبکه حدود ۱۱درصد است که در قیاس با همین عدد در میانگین جهانی، عدد بالایی است.
نایب رئیس هیأت مدیره سندیکا با اشاره به اینکه ماده ۴۹ قانون برنامه ششم توسعه به ایجاد هاب منطقه‌ای صراحت دارد، گفت: یکی از خواسته‌های بخش خصوصی برداشته شدن انحصار تجارت و صادرات برق است. یکی از مطالبات نیروگاه‌های بخش خصوصی شکسته شدن انحصار صادرات برق است.
آیا نهاد مستقل تنظیم‌گر بخش برق واقعا خواهد بود؟
جولا در ادامه به طرح تأسیس نهاد مستقل تنظیم‌گر بخش برق و ترکیب آن اشاره کرد و گفت: این نهاد دارای ۹ عضو است که ۵ نفر آن مستقیما وابسته به دولت هستند، آیا این ترکیب منافاتی با اسم این نهاد که کلمه مستقل در آن قرار دارد منافاتی ندارد؟ از خروجی تصمیمات این نهاد با ترکیب وابسته، اما عنوان مستقل چه انتظاری باید داشت؟
وی همچنین با استناد به ماده ۳ قانون بهبود مستمر محیط کسب و کار و ضرورت نظرخواهی از بخش خصوصی اشاره کرد و گفت: طبق این ماده دستگاه‌های اجرایی مکلفند هنگام تدوین یا اصلاح مقررات، بخشنامه‌ها و رویه‌های اجرایی، نظر تشکل‌های اقتصادی ذی ربط را استعلام کنند و مورد توجه قرار دهند.
نایب رئیس هیأت مدیره سندیکا در بخش پایانی صحبت‌های خود بر ضرورت پرداخت مطالبات سنواتی شرکت‌های سندیکا تاکید و تصریح کرد: مطالبات سنواتی ادامه فعالیت برای برخی از شرکت‌های عضو سندیکا را سخت کرده است، سندیکا در همه پیگیری‌های خود علاوه بر طرح اهمیت مسئله مطالبات و تلاش برای پرداخت آن، راهکار‌ها و پیشنهادات خود را نیز ارائه داده است. پیشنهاد مشخص ما در این حوزه استفاده از بند ب تبصره ۵ قانون بودجه ۱۴۰۱ است که به دولت مجوز داده انتشار انواع اوراق مالی اسلامی به ارزش ۸۶ هزار میلیارد تومان را برای تادیه طلب پیمانکاران به کار بگیرد. طبق گزارش شخص آقای وزیر، وزارت نیرو ۸۵ هزار میلیارد تومان از دولت طلب دارد که می‌تواند ۲۰ درصد این رقم را در قالب اوراق منتشر کند تا مشکلات اعضای سندیکا حل شود.
منبع: سندیکای صنعت برق ایران